سوله یک سازه فلزی بزرگ است که بهطور معمول برای کاربردهای صنعتی، انبارداری، ورزشی و کشاورزی مورد استفاده قرار میگیرد. سولهها با استفاده از پروفیلهای فلزی، تیرها، ستونها و اتصالات گوناگون ساخته میشوند و به دلیل کارآمدی بالا و ساختار ساده آنها قابلیت تحمل بارهای سنگین و شرایط محیطی سخت و دشوار را دارند. سوله صنعتی به دلیل امکان ساخت سریع، انعطافپذیری در طراحی و کاهش هزینههای ساخت و نگهداری به یکی از گزینههای محبوب برای احداث فضاهای بزرگ تبدیل شدهاند.
این سازهها، از ایام قدیم با کاربریها و ابعاد متنوع ساخته میشدند و بیشتر در صنایع کشاورزی و دامپروری و یا برای اسکانهای موقت کاربرد داشتند. اما در عصر حاضر با پیشرفت علم مهندسی، تولید انواع سولهها گسترش یافته و این سازههای صنعتی برای کاربردهای مختلف استفاده میشوند. در این مقاله به طور کامل با سوله صنعتی و انواع آن آشنا میشویم تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
برای ساخت سوله نیاز به مشاوره تخصصی رایگان دارید؟ فرم زیر را پر کنید تا خیلی سریع با شما تماس بگیریم.
تاریخچه سوله
پانتئون از بناهای استثنایی شهر رم در 25 سال قبل از میلاد برای رومیان ساخته شد. گنبد این بنا نمونهای بینظیر از مهندسی رومی می باشد. خرپای سقف آن از برنز ساخته شده بود که باعث میشد افق شهر زیر نور خورشید برق بزند. اما در طول قرون وسطی، مواد اصلی این ساختمان از بین رفتند و پاپ اوربان در سال 1631 برنز را از رواق پانتئون برداشت و از آن برای ساخت توپ ها در واتیکان استفاده کرد. او معتقد بود که مهندسان رومی برای ساخت اولین سازه آهنی 152 تنی از برنز، زمان زیادی را صرف کرده اند. اولین خرپای آهن در دهانه 28 متری سقف تئاتر فرانسه در سال 1786 ابداع شد. این ایده به نحوی موفق بود که در سال 1800 صنعت نساجی انگلیسی از فریمهای فلزی در ساختمانها استفاده کرد. با آغاز انقلاب صنعتی و استفاده از فولاد برای ساخت و سازها، ساخت سولهها نیز رواج یافت. اولین سوله جهان در سال 1830 در ایستگاه قطاری لیورپول ساخته شد و در ایران نیز بیش از 70 سال است که ساخت سوله ها برای صنایع مختلف کشور رواج یافته است. هم اکنون چندین هزار سوله در مراکز مختلف صنعتی و خدماتی ایران راهاندازی شده و در حال اشتغال هستند.
سوله چیست؟
سوله، یک سازه فلزی با سقف شیبدار است که براساس محاسبات فنی خاص تولید میشود. از سازههای شیبدار یا سوله برای پوشش دهانههای بزرگ و استفاده در ساختمانهای صنعتی و کشاورزی همچون کارخانهها، انبارها، مرغداریها، سالنهای هواپیما، سالنهای ورزشی، تعمیرگاهها، پارکینگها، دامداریها، فروشگاهها و موارد دیگر استفاده میشود. با توجه به مزایای فراوان این سازهها، بسیاری از شرکتهای دولتی و خصوصی از آن استفاده میکنند و از این طریق به پیشبرد اهداف صنعتی و اقتصادی خود کمک شایانی مینمایند. این سازهها امکان توسعه و گسترش ساختمانها را به راحتی فراهم میکنند. در گذشته، سیستمهای خرپاسازی در ایران بسیار متداول بودند، اما اکنون ساخت سوله به دلیل مزایای بیشتر جایگزین آنها شده است.
تصویر سوله درحال احداث
انواع سوله
سولهها، سازههای فلزی با سقف شیبدار هستند که براساس نوع کاربری و محل اجرا با هم تفاوت دارند. سولهها با توجه به نوع ساخت، کاربری، شکل و موارد دیگر در انواع مختلف تولید میشوند و هر کدام از مزایا و معایب خاصی برخوردار هستند که باید با توجه به نیاز و سلیقه مشتری انتخاب شوند.
| انواع سوله بر اساس نوع ساخت | انواع سوله بر اساس کاربرد |
| سوله تیر ورقی | سوله صنعتی |
| سوله خرپایی | سوله ورزشی |
| سوله قوسی UBM | سوله سردخانه ای و … |
تقسیم بندی سوله ها بر اساس نوع ساخت
سوله خرپایی:
سوله خرپایی یکی از انواع محبوب سولهها است که به دلیل ساختار خاص خرپاها، توانایی تحمل بارهای سنگین و دهانههای وسیع را دارد. خرپاها در این نوع سوله به شکل مثلثی طراحی شدهاند که باعث توزیع یکنواخت بار در سراسر سازه میشود. سولههای خرپایی بهطور ویژه برای پروژههایی مناسب هستند که نیاز به فضای بزرگ و بدون ستونهای میانی دارند، مانند انبارها، کارگاههای صنعتی و سالنهای ورزشی.
از جمله مزایای این سولهها میتوان به وزن سبکتر، استفاده بهینه از مواد اولیه و قابلیت اجرا در ارتفاعات مختلف را اشاره کرد. سولههای خرپایی برای پروژههایی که در آن سرعت اجرای بالا و کاهش هزینههای ساخت اهمیت دارد بسیار مورد توجه قرار میگیرند. همچنین امکان استفاده از سوله دست دوم از نوع خرپایی بهعنوان گزینهای اقتصادی و سریع برای کسب و کارها باعث شده است که این نوع سوله بهطور گستردهای در بازار عرضه شود.
نوع خرپایی سوله، به علت پارامترهای خاص نسبت به سایر سازه ها در سولههای با دهانه بالا ارجحیت و صرفه اقتصادی دارد. برای این ساختار باید محاسبات فنی بسیار با دقت انجام گیرد. سوله خرپا به دلیل استفاده از علم مهندسی به روز، مقاومت بیشتری نسبت به باد و زلزله دارد. البته برای انتخاب نوع سوله، باید حتما کاربری و متراژ شما توسط متخصصین و مهندسین سازه مورد بررسی قرارگیرد.
طرح گرافیکی سوله خرپایی
سوله UBM قوسی:
سوله UBM، نوعی از سازههای بدون اسکلت است که با توجه به سرعت ساخت بالا و هزینههای کم به یکی از روشهای محبوب در ساخت سوله تبدیل شده است. این نوع سولهها در ابتدا توسط ارتش ایالات متحده برای ساخت سریع سولههای نظامی طراحی شدند و اکنون در کاربریهای مختلف از جمله ورزشی، صنعتی، کشاورزی و حتی بیمارستانهای صحرایی استفاده میشوند.
ویژگی اصلی سوله UBM طراحی قوسی شکل آنها است که باعث افزایش مقاومت در برابر عوامل محیطی مانند باد، برف و زلزله میشود. همچنین این سولهها به دلیل استفاده از پوششهای پلیاورتان به منظور عایقکاری برای مناطقی با شرایط آب و هوایی سخت مناسب هستند. نصب این سازهها سریع است و میتوان آنها را حتی در زمینهای با شیب زیاد نیز بهکار برد. از نظر اقتصادی سولههای UBM به دلیل سرعت بالای ساخت و کاهش نیاز به مواد اولیه سنگین گزینهای مقرون به صرفه برای پروژههای مختلف محسوب میشوند. این ویژگیها باعث شده تا این نوع سولهها به گزینهای محبوب برای خریداران سولههای دست دوم تبدیل شوند.
سوله تیر ورقی:
از قدیمیترین و پراستفادهترین نوع سولهها است که در گذشته بیشتر مورد استفاده قرار میگرفت. اما امروزه هم تقریبا پر تقاضاترین نوع سوله به حساب میآید. به طوری که اگر متراژ سوله شما کم باشد به صرفهترین نوع برای سوله، تیر ورق است. اما برای دهانههای بالا بهتر است از انواع دیگر استفاده شود تا هزینههای ساخت هم کاهش پیدا کند.
این نوع سولهها از تیرآهن و ورقهای فولادی تشکیل شده و به دلیل مقاومت بالا در برابر نیروهای جانبی مانند باد و زلزله مورد توجه بسیاری از کارفرمایان قرار میگیرند. از مزایای سولههای تیر ورقی میتوان به تحمل وزنهای سنگین و طول عمر بالا اشاره کرد که این ویژگیها باعث میشود تا این نوع سولهها برای دهانههای بزرگ و کاربریهای صنعتی سنگین مانند کارخانهها و انبارهای بزرگ مناسب باشند.
در مقایسه با سولههای خرپایی، سولههای تیر ورقی از نظر ساختاری سادهتر هستند و نصب آنها نیز سریعتر انجام میشود. با این حال وزن بیشتر و هزینه بالای مواد اولیه مورد استفاده در این نوع سولهها ممکن است هزینههای نهایی پروژه را افزایش دهد. به همین دلیل سوله تیر ورقی بیشتر در پروژههایی که نیاز به استحکام بالا دارند مورد استفاده قرار میگیرند.
تصویر سوله تیر ورقی در حال احداث توسط شرکت سوله گستر
انوع سوله بر اساس نوع کاربرد
- سوله مرغداری: سولههای طیور برای نگهداری انواع طیور مانند بوقلمون یا مرغ قابل استفاده هستند. شرایط آب و هوایی و همچنین دمای داخلی سوله و تهویه آن در طراحی این مدل سولهها اهمیت دارد. اصولاً نگهداری جوجه ها در چنین سولههایی برای دریافت پروتئین و یا پرورش مرغهای تخمگذار است.
- سوله سردخانه: سوله های سردخانه برای نگهداری مواد غذایی همچون میوهها، صیفیجات، گوشت و محصولات لبنی استفاده میشود. دمای اتاق سرد با توجه به نوع محصول قابل تنظیم است. به طور کلی دمای معمولی سوله سردخانه بین 0 تا 4 درجه سانتیگراد و برای سردخانههای زیر صفر بین 0 تا منفی20 درجه سانتیگراد است.
- سوله گاوداری: سولههای دامداری جزو پرکاربردترین سوله ها شناخته میشوند. سولههای گاوداری مکان و تجهیزات لازم را برای نگهداری گاو و گوسالهها مهیا میکنند. برای ساخت سولههای گاوداری بزرگ از تیربرق و برای ساخت سوله های گاوداری با سازههای سبک و دهانههای بزرگ از خرپا استفاده میشود.
- سوله ورزشی: سوله ورزشی نوعی سوله است که در ساخت مجموعههای ورزشی مانند سالنهای ورزشی، سالنهای بدنسازی و غیره استفاده میشود. این سولهها برای برگزاری رویدادهای مختلف نیز مناسب هستند.
مزایا و معایب سوله
سولهها خوبی و بدیهای مختلفی دارند، که در مجموع میتوان گفت مزایای آن بسیار بیشتر و ارزشمندتر از معایب آن است؛ همین باعث شده که اکثر صنایع، تولیدیها و کارگاهها از این سازه به عنوان محل کار و تولیدی خود استفاده کنند. در ادامه به مزایا و معایب انواع سوله صنعتی میپردازیم.
مزایای سوله
- هزینه پایینتر: اکثر صاحبان کسبوکار به دنبال کم کردن هزینههای خود در راهاندازی تولیدی و صنعت هستند؛ سوله باتوجه به اینکه طراحی ساده و مصالح کمتری نیاز دارد، مقرون به صرفهتر از سازههای سنتی و قدیمی هستند.
- سرعت ساخت و احداث: فرایند بسیار سریع ساخت و اجرای سوله، این سازهها را بسیار محبوب کردهاست.
- مقاومت سازه: با توجه به طراحی مهندسی شده سولهها، این سازهها از مقاومت بالایی برخوردارند و مصالح استفاده شده در فرایند ساخت، فولادهای با کیفیت است که مقاومت در برابر زلزله و سایر موارد را بتوان کنترل کرد.
معایب سوله
- نیاز به نگهداری دورهای: برای حفظ مقاومت این سازههای فلزی، باید نگهداری و سرویس دورهای به خوبی انجام شود.
- محدودیت در طراحی: سولهها با توجه به مدل ساخت و طراحی که دارند، نمیتوان هر مدل که دوست داریم طراحی کنیم. و کمی انعطاف پذیری در طراحی را برای ما محدود کرده است.
با همه این تفاسیر، همچنان بهترین گزینه برای ساخت یک سازه تولیدی و صنعتی، سوله است.
تصویر سوله دیوارچینی شده تکمیل
کاربردهای سوله صنعتی
نحوه استفاده مردم از سوله با توجه به صنعت و نیازهای ذخیرهسازی آنها با هم تفاوتهای بسیاری دارد. هیچ یک از سولهها با وجود شباهتهای ساختاری شبیه نمونه دیگر نیستند. بنابراین هر مکانی نیاز به یک سوله صنعتی خاص و ویژه دارد. در جدول زیر انواع سوله با کاربرد و مزایا و معایبشان نشان داده شده است.
| نوع سوله | کاربردها | مزایا | معایب |
| سوله خرپایی | فضاهای بزرگ، سالن های ورزشی، نمایشگاه ها، ساخت آشیانه هواپیمایی | مناسب برای هر نوع کاربری، طراحی و ساخت سریع، امکان ساخت در ابعاد مختلف | هزینه و اجرت کار بالا برای نصب |
| سوله قوسی | ورزشی، نمایشگاهی، تجاری | حمل و نقل آسان، مقاومت بالا، زمان ساخت کمتر | محدودیت در طراحی و ساخت، محدودیت ساخت سوله با ابعاد بزرگ، عدم امکان جابهجایی |
| سوله یو بیام | صنعتی، انبارداری، تجاری | روشی مدرن، عایق گرما و سرما، مقاومت بالا | عدم امکان استفاده از جرثقیلهای سقفی، عدم امکان جابجایی |
| سوله تیرورقی | صنعتی، انبارداری، کشاورزی | امکان ساخت طبقهای، قابلیت جابجایی سوله، امکان نصب جرثقیلهای سقفی | وزن سنگین، محدودیت در ابعاد دهانه سوله، هزینه ساخت بالا |
اجزای سوله
اجزای سوله هنگامی که به هم متصل میشوند، یک ساختمان کامل سوله را ایجاد میکنند. برای طراحی سوله آشنایی با اجزای آن لازم و ضروری است. اجزای تشکیل دهنده سوله عبارتند از:
- ستون
ستونها اهمیت زیادی در سوله دارند. در واقع یکی از مهمترین و اساسیترین اجزای سوله ستون است که معمولاً از تیرهای ورق ساخته میشوند. ستونها در افزایش مقاومت سازه در برابر بارها، وزن سوله و حوادث غیرمترقبه مانند زلزله نقش مهمی دارند.
- ستون وال پست
ستونهای جانبی نگهدارنده دیوار، ستون های وال پست هستند که در ابتدا و انتهای سازه نصب میشوند. این قسمت وظیفه کنترل و انتقال انرژی باد را بر عهده دارد.
- استرات
اتصال قابهای سوله به هم از وظایف استرات است. مقاومت در برابر فشار طولی نیز توسط این قسمت انجام میشود. بیشتر از مقاطع قوطی شکل به عنوان استرات استفاده میکنند و برای طراحی نیروهای محوری کاربرد دارد.
- سایه بان
سایه بان یا سقف شیبدار به عنوان قسمت اصلی سازه شناخته میشود.
- نبشی سینه بند
نبشیها در برابر نیروها و بارهای اضافه وارد شده به سازه واکنش نشان میدهند و باعث انتقال آنها به پولینها میشوند.
- بادبند
دو نوع بادبند در سوله وجود دارد. از بادبندهای بدنه برای انتقال نیروهای باد به فونداسیون و از مهاربندهای سقف برای انتقال نیروهای باد با قاب استفاده میشود.
- میله مهار (سگرا)
میلگردها را میتوان بر روی سقف نصب کرد تا نیروهای جانبی ورودی را بین سوله ها منتقل کنند.
- فریم (رفتر) و پرلین
این قسمت کل نیروی جانبی را به ستون انتقال میدهد.
- پیچ و مهره
برای اتصال قطعات مختلف سازه به یکدیگر از پیچ و مهره استفاده میشود.
در ساخت اجزای مختلف سوله کیفیت مصالح و نوع ساخت اهمیت بسیاری دارد. شرکت سوله گستر با اتکا به توان و تجربه تیم مهندسین متخصص خود این تضمین را با اطمینان به صاحبان مشاغل میدهد که تمام اجزای سوله از کیفیت بالایی برخوردار میباشند و ساخت و نصب آن توسط بهترین افراد مجرب انجام میگیرد. که برای صفر تا صد سوله خود میتوانید از تیم مهندسی سوله گستر از طریق شماره ۰۹۱۲۲۱۰۸۵۲۳ مشاوره رایگان دریافت کنید.
ابعاد استاندارد سولههای صنعتی
برای استاندارد بودن ابعاد سوله صنعتی باید به اندازه طول، عرض، ارتفاع، ابعاد دهانه سوله و شیب سوله توجه شود. این معیارها میتوانند قیمت سوله صنعتی را تحت تاثیر قرار دهند.
طول استاندارد برای ساخت سوله صنعتی برابر با 90 متر است. عرض دهانه نیز بین 20 تا 35 متر تخمین زده میشود. البته این اندازه برای سولههای صنعتی بزرگ به 60 متر نیز میرسد. فاصله در نظر گرفته شده بین تیر و ستونهای داخل سوله در حالت استاندارد بین 6 تا 9 متر است. ارتفاع استاندارد سوله برابر با 6 متر تخمین زده شده است، اما این اندازه برای سولههای صنعتی میتواند به 17 تا 18 متر نیز برسد. در بیشتر موارد شیب سوله برابر با 10 تا 30 درصد است که این موضوع تحت تاثیر مستقیم عرض دهانه سوله قرار میگیرد.
جمع بندی
سولههای صنعتی جزء جدانشدنی صنایع مختلف هستند. تطبیقپذیری، مقرونبهصرفه بودن و سازگاری، آنها را به انتخابی ارجح برای مشاغلی تبدیل کرده است که میخواهند قابلیتهای عملیاتی خود را افزایش دهند. همانطور که چشمانداز صنعتی در حال تکامل است، روشهای ساخت سوله صنعتی نیز مدام در حال تغییر و بهروزرسانی است. هر کدام از این روشها سرعت، دقت و کیفیت کار را افزایش میدهند.
در این مقاله با انواع سوله و کاربردهای آن در صنایع مختلف آشنا شدیم. همانطور که اشاره شد سولهها به علت قیمت مقرون بهصرفه، استحکام و دوام بالا، نیاز به تعمیر و نگهداری کم و ایمنی زیاد یکی از رایجترین انواع سازههای مورد استفاده در صنایع محسوب میشوند. برای انتخاب سوله باید به کیفیت مواد اولیه، ابعاد و اندازه استاندارد سوله، تجهیزات جانبی و امکانات سوله، امنیت سوله، قابلیت تغییر کاربری و قیمت آن توجه کرد. سولههای تیر ورقی از قیمت بیشتری نسبت به سولههای سبک برخوردار هستند که با توجه به نیاز و بودجه خود میتوانید سوله موردنظر را انتخاب کنید. برای سفارش ساخت سوله و کسب اطلاعات بیشتر میتوانید با کارشناسان شرکت سوله سازی سوله گستر در ارتباط باشید. این مجموعه با داشتن کادری مجرب از مهندسین متخصص آماده ارائه خدمات مشاوره، طراحی، اجرا، تجهیز و راه اندازی برای کسبوکار صنایع مختلف است.
سوالات متداول
بله، سولههای صنعتی مقیاسپذیر هستند، یعنی میتوانند مطابق با نیاز صنایع اندازه کوچک تا بزرگ داشته باشند.
برای اطمینان از یکپارچگی ساختاری و ایمنی سولههای صنعتی، بازرسیهای منظم و بررسیهای کلی باید حداقل سالیانه انجام شود.
سولهها با طراحی و ساخت مناسب میتوانند طیف وسیعی از شرایط آب و هوایی را تحمل کنند، اما در نظر گرفتن آب و هوای محلی در مرحله برنامهریزی برای آنها بسیار اهمیت دارد. از همین رو انتخاب یک پیمانکار متخصص و با تجربه در زمینه سوله سازی اهمیت بالایی دارد. برای مشاوره رایگان میتوانید از شرکت سوله سازی سوله گستر مشاوره رایگان در زمینه سوله صنعتی دریافت کنید.
منابع:
